เช็กอาการ! ลองโควิด (Long COVID) อาการป่วยเรื้อรังเมื่อหายจากโควิด ทำให้ชีวิตไม่เหมือนเดิม

              ตอนนี้สถานการณ์โควิด-19 ยังไม่จบแค่ทำให้เชื้อหายไป เพราะมีรายงานระบุว่า ผู้ที่หายป่วยจากโควิด-19 แล้ว ร่างกายพวกเขาไม่เหมือนเดิมค่ะ องค์การอนามัยโลก หรือ WHO กำลังศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับอาการป่วยเรื้อรังหลังติดโควิด-19 หรือเรียกกันว่า ลองโควิด หรือ Long COVID  นั่นเอง

ลองโควิด (Long COVID) คืออะไร

              WHO ชี้ว่าอาการป่วยเรื้อรังหลังติดโรคโควิด-19 มีความซับซ้อนและกินระยะเวลาไม่เท่ากันในแต่ละคน อาการหลักๆ มี 3 อย่างด้วยกัน คือ หายใจลำบากหรือหายใจได้สั้นๆ อ่อนเพลีย และภาวะสมองล้า (Brain Fog) ซึ่งมักไม่ค่อยมีสมาธิ และคิดได้ช้าลง นอกจากนี้ยังมีอาการเรื้อรังหลังติดโรคโควิด-19 อีกกว่า 200 อาการที่เกิดขึ้น เช่น ไอ เจ็บหน้าอกหรือปวดท้อง ปวดหัว ใจสั่น ปวดข้อหรือปวดกล้ามเนื้อ อาการเหน็บชา ท้องเสีย การนอนหลับผิดปกติ มีไข้ มึนหัว ผื่นขึ้น อารมณ์แปรปรวน การรับรู้กลิ่นและรสชาติเปลี่ยนแปลงไป เป็นต้น 

อาการเหล่านี้สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งกับคนติดโควิดแบบแสดงและไม่แสดงอาการ และเป็นได้ตั้งแต่ 3-9 เดือน เนื่องจากโควิด-19 เพิ่งระบาดมาได้เพียงหนึ่งปีครึ่ง อาการเหล่านี้จึงยังไม่มีข้อมูลเพียงพอและต้องการการศึกษาเพิ่มเติม สำหรับการรักษาในตอนนี้เป็นการรักษาตามอาการและบูรณาการหลายแขนง เพราะยังไม่รู้สาเหตุที่แน่ชัดของอาการป่วยเรื้อรังหลังติดโรคโควิด-19 นี้

Post-Intensive Care Syndrome (PICS): ผลข้างเคียงจากการรักษาโควิดใน ICU

              เมื่อผู้ป่วยติดเชื้อโควิดที่มีอาการรุนแรงและเข้ารับการรักษาในห้อง ICU อาจต้องประสบกับ โรคหลังการดูแลอย่างเข้มงวด post-intensive care syndrome (PICS) ตามมาด้วยค่ะ  กลุ่มอาการของโรค PICS ได้แก่ กล้ามเนื้ออ่อนแรง ปัญหาในการคิดและตัดสินใจ และอาการผิดปกติทางจิตใจหลังจากประสบสถานการณ์รุนแรง หรือ PTSD (Post-traumatic stress disorder)

              อาการที่เกิดขึ้นเหล่านี้ยากที่จะบอกว่ามาจากผลกระทบระหว่างเข้ารับการรักษา ผลกระทบระยะยาวจากไวรัส หรือทั้งสองอย่างรวมกัน อีกทั้งอาการเหล่านี้อาจเกิดรวมกับปัญหาสุขภาพจิตที่เกิดจากการเว้นระยะห่างทางสังคม ภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ ปัญหาการเข้าถึงบริการสุขภาพ ซึ่งเป็นปัจจัยที่ส่งผลกระทบทั้งคนที่ติดและไม่ติดเชื้อโควิด

การป้องกันลองโควิด (Long COVID)

              การได้รับวัคซีนให้เร็วที่สุด เป็นวิธีที่ดีที่สุดในป้องกันการพัฒนาไปสู่ภาวะอาการลองโควิด (Long COVID) เพราะวัคซีนต้านโควิด-19 ช่วยลดการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลและลดอัตราการเสียชีวิต กลุ่มที่แนะนำให้ฉีดวัคซีนคือ คนที่มีอายุ 12 ปีขึ้นไป รวมทั้งผู้ที่เคยติดโควิดหรือมีอาการเรื้อรังหลังโควิดแล้วก็ตาม แต่ถ้าระบบยังไม่สามารถจัดการวัคซีนให้ได้ เราควรป้องกันตนเองและคนรอบตัวจากเชื้อโควิด ด้วยการสวมหน้ากาก รักษาระยะห่างกับผู้อื่น หลีกเลี่ยงสถานที่แออัดและพื้นที่ในอาคารที่ระบายอากาศไม่ดี และล้างมือบ่อยๆ ด้วยสบู่และน้ำสะอาดหรือเจลแอลกอฮอล์ค่ะ

ในสถานการณ์ปัจจุบันลองโควิด หรือ Long COVID หรืออาการป่วยเรื้อรังหลังติดโรคโควิด-19 นี้มีอาการหลัก ได้แก่ หายใจถี่ อ่อนเพลีย และปัญหาในการคิดและตัดสินใจ สำหรับผู้ป่วยอาการหนักที่เคยเข้ารักษาในห้อง ICU อาจมีอาการข้างเคียงเพิ่มเติม เช่น กล้ามเนื้ออ่อนแรง และโรค PTSD ร่วมด้วย อาการลองโควิด (Long COVID) นี้ยังมีความซับซ้อนและต้องการการค้นคว้าเพิ่มเติมอีกมาก ดังนั้นการป้องกันที่ดีที่สุด  คือ การได้รับวัคซีนที่มีคุณภาพค่ะ