โศกนาฏกรรมตราบาปของ ‘แคนาดา’ เมื่อโรงเรียนเคยเป็นสถานที่ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ทางวัฒนธรรม!

สวัสดีค่ะน้องๆ ชาว Dek-D เชื่อว่าทุกคนน่าจะรู้จัก ‘Genocide’ หรือ ‘การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์’ การกระทำอันโหดร้ายที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ชาติพันธ์ุใดชาติพันธุ์หนึ่งต้องดับสูญ เช่น เหตุการณ์การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ในรวันดา หรือการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวยิวของฮิตเลอร์  

แต่มีใครรู้บ้างไหมคะว่าการทำให้ชาติพันธุ์ใดๆ สูญหาย ไม่ได้จำเพาะเจาะจงที่เพียงการพรากชีวิตและลมหายใจของพวกเขาไปเท่านั้น แต่ยังมีการกระทำที่โหดร้ายและทารุณไม่ต่างกันเรียกว่า ‘Cultural Genocide’ หรือ ‘การฆ่าล้างเผ่าพันธ์ุทางวัฒนธรรม’ นั่นเองค่ะ

วันนี้พี่ออมสินจะพาน้องๆ ไปย้อนรอยโศกนาฏกรรมการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ทางวัฒนธรรมของ ‘แคนาดา’ ประเทศที่ได้ชื่อว่าประชาชนมีสิทธิและเสรีภาพมากที่สุดแห่งหนึ่งของโลก และความหดหู่คือเรื่องราวทั้งหมดนี้เกิดขึ้นภายในรั้ว ‘โรงเรียน’ ความจริงทางประวัติศาสตร์จะโหดร้ายมากขนาดไหน ตามไปไขปริศนานี้พร้อมกันเลยค่ะ 

หลุมฝังศพไร้ชื่อ กับร่างเด็กพื้นเมืองนับพัน

ในวันพฤหัสบดีที่ 27 พฤษภาคม 2021 ณ รัฐ British Columbia ประเทศแคนาดา ระหว่างที่มีการสำรวจพื้นที่ซึ่งเคยเป็นที่ตั้งของ 'Kamloops Indian Residential School' โรงเรียนประจำสำหรับชนพื้นเมืองที่ใหญ่ที่สุดในแคนาดา หลังจากทีมสำรวจลองใช้สัญญาณเรดาห์ที่สามารถส่องทะลุไปถึงใต้ดินได้ พวกเขาก็พบว่าพื้นที่นั้นมีหลุมฝังศพที่ยังไม่ได้ถูกขึ้นทะเบียนหรือลงชื่อใดๆ และภายในนั้นมีซากศพของเด็กนักเรียนชาวพื้นเมืองกว่า 215 ชีวิต!

Stephanie Scott ผู้อำนวยการบริหารศูนย์เพื่อความจริงและการปรองดองแห่งชาติ (National Centre for Truth and Reconciliation) กล่าวว่าในจำนวนเด็กทั้งหมดนี้ สามารถระบุตัวตนได้เพียง 50 คน ซึ่งพวกเขาเสียชีวิตระหว่างปี 1900-1971 แต่คนที่เหลือนั้นไม่สามารถระบุตัวตนได้ นอกจากนี้ยังมีข้อมูลเพิ่มเติมอีกว่าเด็กที่อายุน้อยที่สุด มีอายุเพียง 3 ขวบเท่านั้นเองค่ะ

จากการค้นพบในครั้งนี้ ทางการและผู้ที่เกี่ยวข้องยังคงดำเนินการค้นหาต่อไป เพราะพวกเขาเชื่อว่าในพื้นที่โรงเรียนอื่นที่ถูกฝังกลบ ยังคงมีชีวิตน้อยๆ อันน่าสงสารที่ถูกฝังอยู่ภายใต้ความมืดมิดและหนาวเหน็บ รอให้คนไปพบและนำเอาพวกเขาขึ้นมาสู่แสงสว่างอีกครั้ง

ล่าสุดในช่วงวันที่ 24 มิถุนายน 2021 ที่ผ่านมา ชาวพื้นเมืองชาติแรกดั้งเดิม (First Nations) กลุ่ม Cowessess ผู้อาศัยอยู่ที่รัฐซัสแคตเชวัน (Saskatchewan) ได้ออกมาเปิดเผยว่า พวกเขาก็พบหลุมศพที่ฝังร่างเด็กชนพื้นเมืองอีกอย่างน้อยกว่า 700 ชีวิต ในพื้นที่ใกล้เคียงกับที่ตั้งของ 'Marieval Indian Residential School' โรงเรียนประจำในอดีตอีกเช่นกัน

จากการขุดพบร่างเด็กผู้เสียชีวิตนับร้อยรายนี้เอง ได้สร้างความสะเทือนใจและเศร้าสลดให้กับประชาชนชาวแคนาดาเป็นอย่างมาก พวกเขาพากันวางดอกไม้และตุ๊กตาเพื่อแสดงความอาลัยให้กับทุกชีวิตที่เสียไป ด้านนายกรัฐมนตรีของแคนาดาเองก็ได้ออกมาแสดงความเสียใจกับสิ่งที่เกิดขึ้นเหมือนกันค่ะ

รู้จักชนพื้นเมืองในแคนาดา

‘Indigenous Peoples’ (Aboriginal Peoples) หรือ ‘ชนพื้นเมือง’ เป็นกลุ่มคนที่อาศัยในพื้นที่ดังกล่าว มีโครงสร้างสังคม ระบบการเมือง ระบบเศรษฐกิจ และวัฒนธรรมที่สลับซับซ้อนเป็นของตัวเองมาเนิ่นนานในดินแดนทวีปอเมริกาเหนือ ก่อนที่ชาวยุโรปจะเดินทางมาถึงและก่อร่างสร้างชาติแคนาดาเสียอีก โดยชาวพื้นเมืองในแคนาดาสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆ ดังนี้ค่ะ 

First Nations

‘First Nations’ หรือกลุ่มชนชาติแรกดั้งเดิมที่อาศัยในพื้นที่ของแคนาดามายาวนาน เป็นการเรียกรวมๆ ของชาวพื้นเมืองทั้งหมดที่ประกอบไปด้วย 630 ชุมชน ซึ่งเป็นตัวแทนของ 50 ชาติพันธุ์และ 50 ภาษาพื้นเมือง ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ทางตอนใต้ของภูมิภาคอาร์กติก(Arctic)

Inuit

‘Inuit’ หรือชาวเอสกิโม ซึ่งมีถิ่นที่อยู่อาศัยเดิมในพื้นที่ตอนเหนือของแคนาดา บ้านของพวกเขามีชื่อเรียกว่า ‘Nunangat’ ซึ่งประกอบไปด้วยผืนดิน ผืนน้ำ และน้ำแข็งในภูมิภาคอาร์กติก (Arctic)

Métis

Métis ชนกลุ่มนี้เป็นลูกผสมระหว่างชาวยุโรปที่เดินทางอพยพเข้ามาในแคนาดากับลูกหลานของชนพื้นเมืองดั้งเดิมค่ะ

เกิดอะไรขึ้นในอดีต
ณ โรงเรียนประจำของชนพื้นเมือง?

หลังจากชาวยุโรปได้เดินทางอพยพเข้ามาในดินแดนแห่งนี้ พวกเขาไม่เพียงปฏิเสธการอยู่อาศัยร่วมกันอย่างสงบสุขกับชาวพื้นเมือง แต่ยังขับไล่ไสส่งและกีดกันเจ้าของพื้นที่ดั้งเดิมให้กลายเป็นพลเมืองชั้นสอง ทำให้พวกเขาไม่มีสิทธิ์มีเสียงและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์เทียบเท่าชาวผิวขาวที่เข้ามาอาศัยและตั้งรกรากภายหลัง

เพื่อที่จะกวาดล้างชนพื้นเมืองให้หมดไป รัฐบาลในสมัยนั้นได้ใช้วิธีการที่เรียกว่า ‘Cultural Genocide’ หรือการกวาดล้างทางวัฒนธรรม ในช่วงปี 1874-1996 โดยมีนโยบายให้จัดตั้งโรงเรียนประจำ(Residential School)ทั้งหมดกว่า 130 แห่ง ทั่วทั้งแคนาดา ซึ่งโรงเรียนเหล่านี้อยู่ในการบริหารงานโดยกลุ่มศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก

นโยบายที่นำเอาลูกหลานชาวพื้นเมืองเข้าเรียนในโรงเรียนประจำกลายเป็นกฎหมายที่ถูกบังคับใช้ในช่วงปี 1920 ชาวพื้นเมืองดั้งเดิมทุกครอบครัวจะต้องส่งบุตรหลานของตนเข้าเรียน พ่อแม่หรือผู้ปกครองคนใดที่ไม่ยอมให้ลูกตัวเองไปเรียนจะถูกจำคุกอย่างไม่มีเงื่อนไขเลยค่ะ

เด็กชาวพื้นเมืองกว่า 150,000 คนถูกแยกจากพ่อแม่และถูกสั่งห้ามไม่ให้พบกับคนในครอบครัว ที่โรงเรียนเด็กๆ ถูกบังคับให้พูดภาษาอังกฤษห้ามพูดภาษาประจำเผ่าเด็ดขาด ให้ละทิ้งความเชื่อและวัฒนธรรมของตน แล้วหันมานับถือศาสนาคริสต์และเชื่อในพระเจ้า 

และนอกเหนือจากการถูกบังคับให้ทอดทิ้งรากวัฒนธรรมของตนแล้ว ชีวิตความเป็นอยู่ของเด็กเหล่านี้ก็ไม่ได้ดีเลยค่ะ ไม่ว่าจะเป็นอาหารที่ไร้ซึ่งคุณค่าทางโภชนาการ อาคารที่พักอันหนาวเหน็บ สุขอนามัยที่ไม่ได้มาตรฐาน ยามที่เด็กป่วยไข้ก็ไม่ได้รับการรักษาทางการแพทย์ใดๆ

ณ ช่วงเวลานั้นพวกเขายังถูกทารุณต่างๆ มากมายทั้งทางร่างกายและจิตใจ เช่น ถูกตัดผมให้สั้น ซึ่งถือเป็นการทำร้ายจิตใจขั้นรุนแรง เพราะเส้นผมในความหมายของชนพื้นเมืองบางเผ่านั้น เปรียบเสมือนจิตวิญญาณหรือสิ่งที่สร้างพลังอำนาจให้กับตัวเอง อีกทั้งเด็กผู้ชายยังถูกทำร้ายร่างกาย ส่วนเด็กผู้หญิงถูกบาทหลวงล่วงละเมิดทางเพศ และถ้าหากตั้งครรภ์จากการถูกข่มขืน ทารกที่คลอดออกมาจะถูกแยกจากแม่และจับโยนใส่เตาเผา! 

เด็กหลายคนพยายามหนีออกมา แต่ก็มีคนที่ไม่สามารถหลบหนีไปไหนได้ และมีเด็กหลายคนที่ต้องเสียชีวิตลง ในปี 2015 ได้มีการคาดการณ์ว่ามีเด็ก 6,000 กว่าคนที่เสียชีวิตระหว่างอยู่ในโรงเรียน โดยที่ไม่เคยได้กลับไปสู่อ้อมกอดของพ่อแม่อีกเลยตลอดกาล

ใครคือผู้รับผิดชอบ
กับโศกนาฏกรรมครั้งนี้?

ในปี 2008  Stephen Harper นายกรัฐมนตรีของแคนาดาในขณะนั้น ได้ออกมาเป็นตัวแทนของรัฐบาลและกล่าวคำขอโทษอย่างเป็นทางการต่อโศกนาฏกรรมทั้งหมดที่เกิดขึ้น โดยได้สื่อสารออกมาเป็น 7 ภาษาพื้นเมือง

แต่ในขณะเดียวกัน ศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิกซึ่งเป็นผู้ที่เกี่ยวข้องโดยตรงในการจัดการดูแลโรงเรียนประจำกว่า 70% ทั้งหมด ยังไม่มีคำขอโทษออกมาอย่างเป็นทางการแต่อย่างใดค่ะ 

จากเหตุการณ์ที่มีการขุดพบหลุมศพของเด็กทั้งหมด 251 คนในเดือนพฤษภาคม ปี 2021  ทำให้นโยบายอันโหดร้ายของรัฐบาลแคนาดาในตอนนั้นได้รับความสนใจจากชาวโลกอย่างมาก ผู้อำนวยการบริหารศูนย์เพื่อความจริงและการปรองดองแห่งชาติ (National Centre for Truth and Reconciliation) รวมถึงหัวหน้าชนเผ่าต่างๆ ได้ออกมาเรียกร้องต่อรัฐบาลว่าพวกเขาต้องการที่จะให้มีการสืบสวนและตรวจสอบพื้นที่ของโรงเรียนทั้ง 130 แห่งอย่างละเอียด เพื่อค้นหาร่างที่ถูกทิ้งเอาไว้

ให้ประวัติศาสตร์เป็นบทเรียน

ทางรัฐบาลแคนาดาไม่ได้ฝังกลบและทำเป็นลืมเลือนอดีตอันโหดร้ายของชาติตน แต่พวกเขายอมรับว่านั่นเป็นความอัปยศ เป็นความจริงที่น่าอดสูในสิ่งที่รัฐบาลของพวกเขาเคยกระทำ 

เหตุการณ์ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ทางวัฒนธรรมนี้เองได้ถูกนำเสนอต่อสังคมผ่านซีรีส์เรื่อง ‘Anne With An E season 3’ Original Netflix จากประเทศแคนาดาด้วย โดยได้ถ่ายทอดเรื่องราวผ่านตัวละครเพื่อนรักของแอนน์ ‘กาเกว็ต’ เด็กสาวชาวพื้นเมืองเผ่า ‘Mi’kmaq’ ที่ถูกนำตัวไปที่โรงเรียนประจำ ซึ่งเธอต้องพบชะตากรรมที่เจ็บปวดและทุกข์ทรมาน ทั้งถูกตัดผม เปลี่ยนชื่อ บังคับให้ใช้ภาษาอังกฤษ รวมถึงถูกดุด่าและทำร้ายร่างกายอีกด้วย เมื่อเธอพยายามหนีออกมาก็ถูกตามจับตัวกลับไปอีก 

และในตอนจบบทสรุปของตัวละครนี้ไม่ได้จบอย่างสุขนิรันดร์ เพราะกาเกว็ตไม่ได้ออกมาจากโรงเรียนอีกเลย เช่นเดียวกับชะตากรรมของเด็กผู้โชคร้ายเหล่านั้นที่ถูกพรากอิสรภาพ โอกาส และลมหายใจ

...

นับเป็นโศกนาฏกรรมความเจ็บปวดครั้งใหญ่ในประวัติศาสตร์ของประเทศแคนาดา เหยื่อเป็นแค่เด็กที่ควรจะได้เติบโตและสัมผัสความสวยงามของโลกใบนี้ แต่พวกเขายังไม่ทันจะได้ใช้ชีวิตอิสระภายใต้ท้องฟ้าสีครามกว้างใหญ่ กลับต้องสังเวยชีวิตและถูกฝังใต้ผืนดินมืดมิดอันเหน็บหนาวอย่างโดดเดี่ยว เพียงเพราะความเกลียดชังและอคติต่อชาติพันธุ์ของคนกลุ่มหนึ่งเท่านั้น 

และความโหดร้ายพวกนี้จะไม่หายไปไหน หากเราไม่เรียนรู้ที่จะเคารพรวมถึงปฏิบัติกับคนทุกคนอย่างเท่าเทียม ตราบใดที่เรามองเพื่อนร่วมโลกเป็นมนุษย์เหมือนกันกับเรา เมื่อนั้นโลกใบนี้จะไร้ซึ่งเสียงร่ำไห้ แต่เต็มไปด้วยรอยยิ้มและเสียงหัวเราะอย่างที่ควรจะเป็น